Короткий опис(реферат):
The study aims to identify varieties with better grain quality indicators for cultivation under the conditions of the
northeastern forest-steppe of Ukraine. The study aims to optimize the formation of soybean quality indicators ac cording to varietal characteristics and weather conditions. The survey subject is 26 soybean varieties of domestic
and foreign selection, the weight of 1000 seeds, the quality of seeds, and weather conditions. During the experi ment, among the studied varieties, the highest weight indicators of 1,000 seeds (190.4–202.4 g) were formed by
varieties such as Asuka, Diadema Podillya, Tenor, and Millennium, significantly higher than the weighted average
value for the group of studied varieties (Duncan test = 15.3 g). The largest seed was formed under the condi tions of 2020 (180.7 g). During the 2019–2021 study period, varieties such as Titan, Paradis, Tenor, and Kyoto
(40.5–41.0%) had the highest protein content on average. In terms of the years studied, 2020 was marked as the
most favorable; under its weather conditions, the varieties formed an average of 40.1% of the protein in the grain.
The Vinni, Navigator, Alaska, Knyazhna, Amadea, Oriana, Triada, Merlin, and Arisa varieties showed significantly
higher fat content than the average (19.8–20.7%). Seeds harvested in 2019 had the maximum oil content on aver age (20.0%). The study of the amino acid profile of different soybean varieties revealed significant variations in
essential and non-essential amino acids. The Tytan variety is characterized by the highest levels of lysine (2.99
g/100 g), leucine (3.42 g/100 g) and alanine (1.83 g/100 g). In contrast, the Tenor and Cordoba varieties show the
lowest levels of these amino acids (1.70–1.71 g/100 g lysine, 2.26–2.43 g/100 g leucine, and 1.33–1.40 g/100 g
alanine, respectively). High levels of threonine are also observed in the Vinni and Tytan varieties (1.80–1.88 g/100
g). The maximum concentration of methionine was noted in the varieties of Favor and Tenor (0.08–0.09 g/100 g),
while in most other varieties, the content of this amino acid did not exceed 0.03–0.04 g/100 g. Tenor, Arisa, Tytan,
Vezha, and Vinni are the leaders in the content of valine, isoleucine, phenylalanine, proline, glutamic, and aspartic
acids, respectively. In contrast, the varieties of Alaska, Diadema Podillya, and Cordoba are characterized by the
lowest content of these amino acids. The highest histidine content (1.90 g/100 g) was recorded in the variety of
Samorodok, and the lowest (1.21–1.27 g/100 g) was recorded in the varieties of Tenor and Cordoba.
Суть розробки, основні результати:
Метою дослідження є визначення сортів з кращими показниками якості зерна для вирощування в умовах північно-східного Лісостепу України. Метою дослідження є оптимізація формування показників якості сої відповідно до сортових особливостей та погодних умов. Предметом дослідження є 26 сортів сої вітчизняної та зарубіжної селекції, маса 1000 насінин, якість насіння та погодні умови. Під час експерименту серед досліджуваних сортів найвищі показники маси 1000 насінин (190,4–202,4 г) сформували такі сорти, як Асука, Діадема Поділля, Тенор та Міленіум, що значно перевищує середньозважене значення для групи досліджуваних сортів (тест Дункана = 15,3 г). Найбільше насіння сформувалося в умовах 2020 року (180,7 г). Протягом періоду дослідження 2019–2021 років такі сорти, як Титан, Парадіс, Тенор та Кіото (40,5–41,0%), мали в середньому найвищий вміст білка. Щодо досліджуваних років, 2020 рік був відзначений як найсприятливіший; за його погодних умов сорти сформували в середньому 40,1% білка в зерні.
Сорти Вінні, Навігатор, Аляска, Княжна, Амадея, Оріана, Тріада, Мерлін та Аріса показали значно вищий вміст жиру, ніж у середньому (19,8–20,7%). Насіння, зібране у 2019 році, мало в середньому максимальний вміст олії (20,0%). Вивчення амінокислотного профілю різних сортів сої виявило значні варіації в незамінних та замінних амінокислотах. Сорт Tytan характеризується найвищим вмістом лізину (2,99 г/100 г), лейцину (3,42 г/100 г) та аланіну (1,83 г/100 г). Натомість сорти Tenor та Cordoba демонструють найнижчий рівень цих амінокислот (1,70–1,71 г/100 г лізину, 2,26–2,43 г/100 г лейцину та 1,33–1,40 г/100 г аланіну відповідно). Високий рівень треоніну також спостерігається у сортах Vinni та Tytan (1,80–1,88 г/100 г). Максимальна концентрація метіоніну відзначена у сортів Фавор та Тенор (0,08–0,09 г/100 г), тоді як у більшості інших сортів вміст цієї амінокислоти не перевищував 0,03–0,04 г/100 г. Тенор, Аріса, Титан, Вежа та Вінні є лідерами за вмістом валіну, ізолейцину, фенілаланіну, проліну, глутамінової та аспарагінової кислот відповідно. Натомість сорти Аляска, Діадема Поділля та Кордоба характеризуються найнижчим вмістом цих амінокислот. Найвищий вміст гістидину (1,90 г/100 г) зафіксовано у сорту Самородок, а найнижчий (1,21–1,27 г/100 г) – у сортів Тенор та Кордоба.